
کبوتر میلیون دلاری
داستان های زیادی در طول تاریخ از ایجاد تقاضای بالا و عموما کاذب یک موضوع برای تفریح یا سرمایه گذاری وجود دارد، داستان کبوترها در چین که در بحبوحه المپیک پکن در سال ۲۰۰۸ موجب ایحاد حباب و شکست آن حباب شد یکی از آن هاست.
تعداد اعضای انجمن کبوتر مسابقهای چین در سالهای اخیر به بیش از ۴۰۰,۰۰۰ نفر در سال ۲۰۲۴ رسیده است. یکی از علاقهمندان چینی در نوامبر با خرید یک کبوتر مسابقهای به قیمت ۱.۹ میلیون دلار تیتر اخبار شد. قلب یو یوگوانگ هر بار که بر روی پشتبام میایستد و چشم به آسمان میدوزد تا یکی از کبوترهایش از درب ورودی قفس به خانه بازگردد، تندتر میزند. او این لحظات را به عنوان هیجانانگیزترین و لذتبخشترین بخشهای یک مسابقه کبوتر میداند و میگوید این ورزش شبیه به بختآزمایی است. یو در این مسابقات خوششانس بوده است. کبوتر هفتماهه او به نام «جد کوچولو» در یکی از مسابقات اخیر انجمن کبوتر مسابقهای چین، مقام اول را کسب کرد. این کبوتر با عبور از مسافتی کمی بیش از ۱,۰۰۰ کیلومتر، از لانگفانگ نزدیک پکن تا شانگهای، بیش از ۴,۸۰۰ کبوتر دیگر را پشت سر گذاشت و این مسیر را در زمان رکوردشکنانه ۱۶ ساعت، ۲۴ دقیقه و ۵۴ ثانیه طی کرد.جایزه ۵,۰۰۰ یوان (معادل ۷۰۰ دلار آمریکا) که یو برای پیروزی کبوترش دریافت کرد، در مقایسه با هزینه سالانه ۲۰۰,۰۰۰ یوانی که او برای نگهداری از ۵۰۰ کبوتر خود خرج میکند، بسیار ناچیز است.
در چین، که مسابقات کبوتر سابقه طولانی دارد، رشد اقتصادی به این ورزش اجازه داده است که از محدودیتهای قشر بسیار ثروتمند فراتر رود. به گفته هوانگ جیان، معاون رئیس انجمن کبوتر مسابقهای چین، تعداد اعضای این انجمن از دهه ۱۹۸۰ از دهها هزار نفر به بیش از ۴۰۰,۰۰۰ نفر افزایش یافته است. در این میان، داستانهای متعددی از افرادی نقل میشود که حتی حاضرند چندین هزار دلار را تنها به این دلیل خرج کنند که ارزش کبوترشان در بازار افزایش یابد. این افراد در حراجها روی کبوترهای خودشان شرطبندی میکنند، قیمتها را بالا میبرند، و سپس همان کبوتر را به دیگران میفروشند. این رفتار که به نوعی تلاشی برای ایجاد «تأثیر روانشناختی قیمت» است، باعث میشود کبوتر به چیزی بیش از یک پرندهٔ مسابقهای تبدیل شود؛ آنها به داراییهای ارزشمند و نمادی از موفقیت تبدیل میشوند.
بازار کبوترهای مسابقهای در چین نمونه جالبی از اقتصاد رفتاری است که در آن عوامل اجتماعی، هیجانی و روانی، ارزشگذاری و قیمتگذاری را به شدت تحت تأثیر قرار میدهند. این وضعیت که بعد از المپیک پکن شدت گرفت، به گونهای بود که ارزش کبوترها نه بر اساس عملکرد واقعی، بلکه به دلیل عواملی همچون وضعیت اجتماعی خریداران، اثرات شبکهای و تمایل افراد به نشاندادن جایگاه اجتماعی خود به شکل نمایشی افزایش یافت.
اثر وضعیت اجتماعی و تمایل به همرنگی: برای بسیاری از افراد ثروتمند چینی، خرید کبوترهای گرانقیمت به عنوان نمادی از جایگاه اجتماعی و یک نشانه پرستیژ اجتماعی دیده میشد. اقتصاد رفتاری نشان میدهد که افراد، به ویژه در میان طبقه مرفه، به دلیل تمایل به تمایز از دیگران یا پیوستن به گروههایی که پرستیژ بالایی دارند، هزینههای بیشتری برای داراییهایی پرداخت میکنند که نماینده این وضعیت است. در این بازار، اثر همرنگی باعث شد که علاقهمندان جدید نیز به سرعت به این بازار جذب شوند و قیمتها افزایش یابد.
اثر شبکهای و تقاضای بیش از حد: در دورهای کوتاه، رشد سریع تعداد اعضای انجمن کبوتر مسابقهای چین و علاقه شدید به این ورزش، باعث شد تا اثرات شبکهای به وجود آید. این اثرات شبکهای، به دلیل افزایش خریداران و رقابت در خرید کبوترهای ممتاز، باعث افزایش غیرمنطقی قیمتها شد. به عنوان مثال، مواردی از خرید کبوترها با قیمتهای بالای یک میلیون دلار تنها به دلیل فشار تقاضای بیشتر از عرضه، و نه به دلیل ارزش واقعی پرنده، اتفاق افتاد.
اثر مالکیت و توهم کنترل: برای برخی از مالکان، داشتن یک کبوتر گرانقیمت میتواند حس توهم کنترل و تسلط بر نتایج مسابقات را ایجاد کند. این موضوع در اقتصاد رفتاری به توهم کنترل معروف است، جایی که مالکان تصور میکنند که با داشتن کبوترهای گرانقیمت، احتمال برد خود را افزایش دادهاند. با این حال، در واقعیت، بسیاری از این کبوترها حتی برای مسابقه مورد استفاده قرار نمیگرفتند و تنها به عنوان داراییهای نمادین نگهداری میشدند.نوسانات ناشی از عدم اطمینان و کاهش توجه: همانطور که علاقهمندیها به سرعت به سمت بازار کبوتر سوق داده شد، این علاقهمندی نیز به سرعت کاهش یافت، و قیمتها به دلیل کاهش تقاضا و افزایش عرضه به شدت افت کرد. در شرایطی که مالکان کبوترهای گرانقیمت به علت انتظارات بالا از سودآوری، در حالتی از عدم اطمینان و ناامیدی قرار میگیرند، بسیاری از آنان تصمیم به ترک بازار میگیرند، که این خود باعث سقوط سریع قیمتها میشود.در نهایت، این بازار مثال روشنی است از اینکه چگونه اقتصاد رفتاری و روانشناسی انسان میتواند به شکلی غیرمنطقی قیمتها را بالا برده و سپس به دلیل تغییرات ناگهانی تقاضا، باعث سقوط آنها شود.
دیدگاه کاربران